Tối Ưu An Toàn: Giải Pháp PCCC Trong Kệ Hàng (In-Rack Sprinklers)

Nhà kho hiện đại, đặc biệt là các kho cao tầng, kho lạnh, hay kho tự động (như Clad Rack Warehouses), đang đối mặt với thách thức lớn: làm thế nào để dập tắt đám cháy hiệu quả trong một không gian có chiều cao lớn và mật độ lưu trữ dày đặc? Giải pháp không chỉ nằm ở hệ thống trên trần, mà phải được tích hợp trực tiếp vào cấu trúc lưu trữ: Hệ thống Sprinkler Trong Kệ (In-Rack Sprinklers).

1. Tại Sao Sprinkler Trong Kệ là Bắt Buộc?

Trong các nhà kho sử dụng giá kệ cao hơn H5,5 mét, hoặc lưu trữ các loại hàng hóa nguy hiểm/nhóm hàng hóa có nguy cơ cháy cao, hệ thống Sprinkler lắp đặt trên trần nhà thường không thể cung cấp đủ lượng nước và áp lực cần thiết để dập tắt đám cháy ở các tầng thấp hơn.

• Hiện tượng Cản trở: Các pallet, hộp, và hàng hóa trên các tầng kệ phía trên tạo thành vật cản, ngăn nước từ trần tiếp cận hiệu quả đám cháy đang phát triển bên trong hoặc phía dưới kệ.

• Kiểm soát Nhiệt: Hệ thống trong kệ kích hoạt sớm hơn, kiểm soát nhiệt độ đám cháy ngay tại nguồn, giúp giảm thiểu thiệt hại cho hàng hóa xung quanh và cấu trúc kệ.

2. Nguyên Tắc Hoạt Động và Bố Trí Kỹ Thuật

Hệ thống Sprinkler Trong Kệ được thiết kế để tấn công đám cháy từ bên trong khu vực lưu trữ.

• Bố Trí Tầng (Level Arrangement): Các đầu phun được lắp đặt xen kẽ theo chiều cao, thường là cứ sau mỗi $3$ đến $4$ tầng lưu trữ (hoặc theo yêu cầu cụ thể của tiêu chuẩn NFPA 13 và loại hàng hóa). Chúng được định vị tại các lối đi giữa các hàng kệ để nước có thể bao phủ khu vực cháy tối đa.

• Đường Ống Bảo Vệ: Các đường ống dẫn nước phải được bảo vệ cẩn thận và chạy dọc theo cấu trúc giá đỡ, tránh tối đa các khu vực có khả năng bị hư hỏng do xe nâng hoặc hoạt động bốc dỡ hàng.

• Loại Hệ Thống:

  • Kho Thường: Sử dụng Hệ thống Ướt (Wet Pipe) để đảm bảo thời gian phản ứng nhanh nhất.

  • Kho Lạnh/Đông Lạnh: Bắt buộc sử dụng Hệ thống Khô (Dry Pipe) hoặc Kích hoạt Trước (Pre-Action) để ngăn nước đóng băng bên trong đường ống, đảm bảo hệ thống luôn sẵn sàng hoạt động mà không bị hư hỏng do nhiệt độ thấp.

3. Tuân Thủ Tiêu Chuẩn Pháp Luật

Việc áp dụng giải pháp PCCC vào giá kệ không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là yêu cầu pháp lý để đảm bảo an toàn kinh doanh.

4. Tác Động Tích Cực Đến Hoạt Động Kinh Doanh

Việc đầu tư vào hệ thống PCCC tích hợp vào giá kệ mang lại nhiều lợi ích chiến lược:

• Bảo Vệ Tài Sản Tuyệt Đối: Giảm thiểu đáng kể rủi ro thiệt hại hàng hóa, thiết bị và cấu trúc kho do cháy.

• Duy Trì Hoạt Động (Business Continuity): Đảm bảo kho hàng nhanh chóng phục hồi sau sự cố (nếu có), giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động (downtime) và giữ vững chuỗi cung ứng.

• Giảm Chi Phí Bảo Hiểm: Các công ty bảo hiểm thường cung cấp mức phí ưu đãi hơn cho các nhà kho có hệ thống PCCC cao cấp, được tích hợp và tuân thủ tiêu chuẩn nghiêm ngặt.

Các Giải Pháp Bổ Sung và Yếu Tố Cần Thiết

Trong các nhà kho sử dụng giá kệ cao, hệ thống chữa cháy chính là Hệ thống Sprinkler (đầu phun nước tự động). Tuy nhiên, do chiều cao lớn và vật cản của các tầng hàng hóa, việc chỉ dùng đầu phun trên trần là không đủ. Do đó, cần lắp đặt Hệ thống Sprinkler Trong Kệ (In-Rack Sprinklers).

1. Hệ Thống Sprinkler Trong Kệ (In-Rack Sprinklers)

Đây là giải pháp hiệu quả nhất để kiểm soát và dập tắt đám cháy ngay từ bên trong cấu trúc kệ.

• Nguyên tắc: Các đầu phun nước được lắp đặt trực tiếp trên các tầng kệ ở độ cao nhất định (thường là xen kẽ, cứ mỗi 3–4 tầng lưu trữ hoặc theo tiêu chuẩn cụ thể) để nước có thể phun trực tiếp vào khu vực cháy, nơi mà đầu phun trên trần không thể tiếp cận được.

• Tiêu chuẩn áp dụng: Thiết kế này phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế như NFPA 13 (Standard for the Installation of Sprinkler Systems). NFPA 13 quy định rõ ràng về mật độ đầu phun, áp lực nước và cách bố trí cho các loại hàng hóa và chiều cao kệ khác nhau.

• Hạn chế: Hệ thống này phức tạp hơn trong lắp đặt và bảo trì. Nó cũng đòi hỏi các đường ống nước phải được chạy xuyên qua cấu trúc kệ, cần được bảo vệ cẩn thận khỏi hư hỏng do xe nâng hoặc hoạt động bốc dỡ.

2. Lựa Chọn Loại Hệ Thống Sprinkler

Tùy thuộc vào loại hàng hóa, nhiệt độ kho (kho lạnh) và yêu cầu vận hành, có thể sử dụng các loại hệ thống Sprinkler sau:

3. Hệ Thống Báo Cháy (Fire Detection)

Ngoài Sprinkler, cần có hệ thống báo cháy nhanh và chính xác:

• Đầu báo Khói/Nhiệt Tiêu chuẩn: Lắp đặt trên trần và trong các lối đi của kệ.

• Hệ thống Hút Mẫu Khí (Aspirating Smoke Detection – ASD) (hoặc VESDA): Cực kỳ nhạy, có thể phát hiện khói ở giai đoạn rất sớm (giai đoạn ban đầu của đám cháy) trước khi đám cháy bùng phát. Rất quan trọng trong các kho tự động hóa cao

4. Thiết Kế Khu Vực Ngăn Chặn Cháy (Compartmentation)

• Tường Chắn Lửa (Fire Walls): Chia nhà kho lớn thành các khu vực nhỏ hơn để ngăn đám cháy lan rộng.
• Rèm/Cửa Chắn Lửa Tự Động: Đóng lại khi có báo cháy để giới hạn khu vực lửa.

5. Thiết Bị Chữa Cháy Cầm Tay

• Bình chữa cháy (Bình CO2, Bình bột) được bố trí tại các vị trí dễ tiếp cận, lối thoát hiểm và khu vực sạc xe nâng.

6. Xem Xét Đặc Thù Hàng Hóa

Loại giải pháp PCCC phụ thuộc vào loại hàng hóa:

• Hàng Hóa Nhóm I, II, III, IV, Hàng hóa Nhóm A, B, C: Các tiêu chuẩn NFPA 13 quy định mật độ đầu phun và áp lực nước khác nhau cho từng nhóm hàng hóa.

• Hàng Hóa Nhạy Cảm (Ví dụ: Thiết bị điện tử): Có thể cần sử dụng Hệ thống Khí Chữa Cháy Sạch (ví dụ: FM-200, Novec 1230) cho các phòng máy chủ hoặc khu vực kiểm soát, nhưng giải pháp này thường không khả thi về mặt chi phí cho toàn bộ kho hàng lớn.

•